SERMON EFESUS 6:1-9

I. Pamuhai Sahit social masyarakat masa nuaeng, kenakalan Remaja dohot torop ni dakdanak na gabe korban ni narkoba, suang songoni torop angka dakdanak na hona pusa (Kekerasan) manungguli hita pahusorhusorhon turpuk on. Ianakhon na mangarsahi natorasna, na paleahon dohot na mamunu natorasna dohot lan na asing. Turpuk on manungguli hita natoras asa tangkas mamodai ianakhonna jala manungguli ianakhon asa pasangaphon/mangoloi natorasna. Didok di umpama Batak, “ditingki metmet do hau i boi patigoron, jala di umpama na asing muse mandok sala mandasor sega luhutan. Lapatanna tingki metmet do dakdanak I mura podaan. Di pamerengan ni si Paulus, hasomalan ni huta Efesus, huta na so maradat, mampangkorhon do tu parngoluan ni halak Kristen di Efesus. Lumobi di perlakuan ni natoras tu ianakhon dohot tu pangurupina. Mangihuthon pamerengan ni si Paulus adong sian halak Kristen na dihuta i na so manganturehon ianakhonna, lobi sian i dope adong na somangargahon ianakhon songon silehonlehon ni Debata. Ndang diargahon nasida ianakhon i ala ndang badia dirajumi nasida pardongansaripeon i. alani do dijolo ni turpuk on, 5:22-32, dipasahat si Paulus taringot tu Etika pardongan saripeon. Ihut tusi ma dipasahat diturpuk on etika parianakhonon, etika marnatoras, dohot etika marpangurupi. Dipaingot si Paulus ruas ni Huria Efesus asa unang maniru pambahenan ni halak Roma maradophon ianakhonna, ndang mangargahon dakdanak i songon na patut. Dipaingot si Paulus Huria Efesus diturpuk on, Hakaristenon i ingkon jumolo papataron di tonga ni jabu, keluarga. Ingkon togutoguon ni natoras do ianakhon i hombar tu hata ni Debata. Parange ni dakdak i ditopa di tongatonga ni keluarga. Asa denggan parange ni dakdak hombar tu lomo ni Tuhan i, natoras i do guru na utama dohot guru pertama di dakdanak, ido na pinasahat ni si Paulus di turpuk on, asa jumping PARSAORAN NA DENGGAN DI KELUARGA, boha ma asa jumpang i?: II. Hatorangan ni Turpuk 1.Molo diulahon natoras ulaonna mamodai ianakhonna. Diturpuk on parjolo dipoda si Paulus ianakhon asa mangoloi natorasna. Alai ro ma sungkunsungkun sian dia do botoon ni dakdakan unduk, hormat tu natorasna, molo so dipodai natoras dope? Alani di jamita on parjolo ma tatangkasi taringot tu ulaon ni natoras maradapohon ianakhonna. Asa botoon ni dakdanak mangoloi natorasna asa denggan parange ni ianakhon tu natorasna dohot tu natuatua, ingkon ulahon ni natoras tanggungjawabna mamodai ianakhonna. Ala haporseaon dohot pangoloion tu Tuhan Jesus, patut do natoras mamodai, manogunogu ianakhon. Ganup natoras ingkon mangajari, manogunogu ianakhonna marhite poda pangajarion na marojahan tu hata ni Debta. Di 5 Musa 6:4-7 didok jala ingkon gogoanmu mangajarhon angka i tu angka anakmu, jala taringotanmu angka i molo hundulhundul ho dibagasan jabum, manang mardalani ho dipardalanan, manang laho modom pe ho, nang dung hehe muse. Boha dijaman nuaeng on, di zaman serba sibuk on? Adong dope tingki ni natoras laho manghatahatai/mamodai/marsaor dohot ianakhon? Manang gumodang nama pangajarion I dapot ni ianakhon sian Pangurupi/guru/dohot lingkungan?. Jamot hita sotung lam martimburak sahit social masyarakat i dihorong ni dakdanak jala taingot be ma angka padanta tu Tuhan ditingki mamboan dakdak i tu pandidion na badia. TAINGOT DO PE I TAHE?. Ulaon ni natoras do mangajarhon hata hata ni Debata manang mamodai ianakhonna. Domu tusi do na didok ni si Paulus di ayat 4 “pagodanggodang hamu ma nasida dibagasan ajar dohot poda ni Tuhan I”. manungguli asa diulahon poda i, i do umbahen marpadan natoras ditingki mamboan dakdanak tardidi, didok, “OLO” Mangajari jala mamodai dakdanak i hombar tu hata ni Debata. Olo marsuru dakdanak i tu Gareja dohot tu parpunguan ni halak Kristen. Marhite padan i dipatuduhon natoras ulaonna mamodai ianakhon, laho manompa roha ni dakdanak i asa parroha na denggan. Pangajarion dohot panogunoguo i do manompa ngolu ni dakdanak anak na denggan manang na so dengan (Pat 1 Kor 7:14). Molo hobas natoras mamodai ianakhonna, anak na burju jala sihalomohonon ma nasida. Alai molo lemba na toras gabe siboan hasusaan ma parngoluonna di natorasna dohot di na humaliangna. Ingkon taparhatopot do na adong sian natoras na lemba, lupa mamodai ianakhon. Ala kesibukan na marragam i lupa natoras, na so hepeng mambahen denggan ianakon, alai parsaoran na denggan sian natora do mambahen nasida gabe ianakhon na denggan. Kebutuhan ni dakdanak ndada holan sipanganon pardangingon. Ndang adong mangorai hita mangalului sipangonon/mulaulaon jala ido dipodahon Debata, alai molo naung sahat hita dibagasta be, naeng ma nean tapangke partingkian i dohot denggan (Quality time) marsaor tu ianakhon (3B; Bermain, Berbicara, Berdoa bersama). Unang ma songon di angka na deba sahat dijabu angka natoras tong sibuk holan manggolom HP. Boi do ndang dengan parange ni dakdanak i ala digintali natorasna. Domu tusi do na didok ni si Paulus “hamu angka ama unang gintali hamu anakhonmuna (janganlah membangkitkan amarah di dalam hati anak-anakmu “ay. 4). Tama do natoras maminsang anakhonna molo hurang ture pangalahona. Alai sipasidingon ni natoras do mambahen gintal/muruk, memanjakan (aha pe dilean asal ma sonang anakhonna) ni ianakhonna, isarana pangalaho sitau monang jala sitau tingkos, mardingkan, pasuasuhon (memaki), mangoes janji dohot lan na asing. Ganup na toras ringkot manjamothon “asa unang mandele” (Kol 3:21) anakhonna. Na manggintali do molo ndang diparaleale natoras ianakhonna, na manggintali do natoras di anakhonna molo asing podana sian pambahennan, na manggintali do molo diampinan dakdanak i di hasalaanna. Na jolo molo mangalualu iba tu natorasniba ala dipungkul guru di sikkola, alus ni natoras, “ndang pungkulonna ho molo so sala”, jala olo do gabe hona muruk iba muse dijabu molo mangalualu tu natoras. Ala songon i alusna, pintor positif do pingkira ni dakdanak molo dipungkul guru na jolo. Hape ditingki on, molo mangalualu dakdanak tu natorasna ala dimuruhi guruna, manggintali do natoras ala didok, “marga aha gurumi, na so ditanda i do ahu manang ise? Boasa ndang alaonmu? (pat. Kasus seorang siswa SMK di Manado, 21 Okt 2019 menusuk guru Agama sampai meninggal dunia, karena ditegor saat sedang merokok dilingkungan sekolah). Na jolo molo marbada dakdanak, anakna do dimuruhi. Nueang molo marbada dakdanak, alo ni anakna dohot natorasna do dimuruhi . molo talu anakna marbada didok, “Ipe so taralo ho”. Ima na manggintali dakdanak. Na manggintali manang paro muruk do pambahenan ni natoras molo parongkinghu aturan, disiplin na niaturhonna tu dakdanak dohot molo sai holan na muruk natoras tu ianakhonna. Lingkungan dohot media mass ape ndang hurang panghorhonna manggintali ngolu ni dakdanak mangulaho na so denggan , isarana cerita porno, flim smack down, game (Seorang bocah asal Mumbai india, 1Juli 2019 dikabarkan tega membunuh saudara kandungnya sendiri karena pengaruh game PUBG, dia membunuh saudaranya dengan membenturkan kepala saudaranya kedingding berulangkali serta menikamnya dengan gunting, persis seperti yang ada di game). Disituasi na songon i disungguli natoras mamodai, mangalehon tiruan na denggan. 2. molo hormat jala unduk ianakhon tu natorasna. Diayat 1-3 disalin si Paulus patik palimahon, “ingkon pasangaponmu natorasmu asa martua ho jala leleng mangolu di tano na nilehon ni Jahowa Debatam di ho”. Ndang hata “pasangaponmu” dipangke di ayat 1 on alai “oloi hamu ma angka natuatuamuna”. Lapatan ni hata pasangaphon di patik palimahon i dohot lapatan ni Oloi hamu diayat 1 on, ndang manomba songon na manomba Tuhan i (Kol 3:20), alai unduk manang hormat tu natoras. Ianakhon na ingkon hormat jala unduk tu natorasna. Dioloi dakdanak natorasna laho manghamauliatehon panarihonon ni Debata di ngoluna, na jinalona sian Debata marhite natorasna. Dioloi dakdanak natorasna laho mambahen las roha ni natorasna. Upa ni pangoloion i, hatuaon dohot leleng mangolu. Ndada holan hatuaon didok upa ni pangoloion tu natoras, jaloonna do ganjang ni umur manang leleng mangolu. Hatuaon, ganjang ni umur do sintasinta ni sude jolma. Asa dapota hatuaon, ganjang ni umur, nioloan ma natoras. Uju dingoluna do pasangapon natoras, ndang dung monding. Adong do na somanganturehon natorasna ditingki mangolu (manise natoras marhite telpon pinomat sisahali saminggu i), lumbo ma dung matua jala marsahitsahit (songon hata ni Ende Cipt ni Robet Marbun “ O hamu sude ianakonhu ise do hamu na olo loja…du… sulangan mangan nama au, jala ingkon sulangan minun…..du… tung ise ma manutup matangkon). Hape dung matemate ne natoras i dibahen ma manggalang idanan natabo (ninna). Jala dung monding dibagen acara nabalga (so marlapatan marende margondang, marembas, nauli, na denggan patupaon mu molo dung mate au “Lirik Uju Dingolungkon ma nean, Victor Hutabarat”, ) . Jala tapatudus tu carita ni si Mardan , luangan ibana ala ndang dipasangap natorasna. Ndang na pasangaphon natoras be molo dipajongjong tugu (poda sijolo tubu, asa sangap na mate i) manang simin kuburan ni na monding i, hape ditingki ngoluna ndang dianturehon, molo naeng martua jala leleng mangolu didok jamita on, parsangapi amangmu dohot inangmu. Sada puisi nauli mandok “Hamu anakhonhu, anak nang borungku, bege jo huhatahon tangi parange. Manang sadihari uju dingoluna na sotupa lupa ho pasangahon natorasmu. Hanssit ditaon i di na humonghop ho, sian haetehon mi tu na magodang, so diboto samban mangalele anggukmu , na ngalian mohop ho tung umpasang do diae. Tagan dibagasan lao, tu na patarushon ho , mudarna do ngolum, molo dung mate i anon so marlaba sumolsol hita”. Marhite jamita i dohot marhite angka hata poda i, pulut do pe rohanta ndang pasangaphon natoras uju dingoluna, pulut do pe rohanta manghasinti roha nasida? Didok di umpama ni halak batak “Tinaba hau toras bahen sopo dibalian, naburju marnatoras sai tongtong do dapotan parsaulian”. 3. Molo holong roha di pangurupi “ayat 5-9”. Dung dipasahat si Paulus ulaon ni natoras tu ianakhon dohot sikap ianakhon tu natoras, ihut tu si ma dipasahat si Paulus sikap ni anak somang tu indukna dohot sikap ni ni induk tu anak somang. Mangihuthon si Paulus haporseaon hakaristenon i ingkon patar diparsaoran ni natoras tu ianakhonna dohot diparsaoran siganup ari (induk tu pangurupina). Tu angka anak somang didok asa mangoloi indukna mardongan bontor dohot bulus ni roha (ay 5). Ndang diuji mangalo manang mangarunta (Pilemon 12:1; 1 Kor 7:21-24). Molo tung maol pe adopan induk i, parrohan na denggan manang parroha na jungking, tongtong do ingkon marsaor na tama (1Pet 2:8). Mangoloi mardongan biar dohot lomos (ay. 5) lapatanna marusaho mangulahon na dumenggan (1 Kor 2:3, 2 Kor 7:15. Fil 2:12). Rumang pangoloion ni anak somang tu indukna didok “Songon di Tuhan i ”.(Apapun yang kamu perbuat, perbuatlah dengan segenap hatimu seperti untuk Tuhan bukan untuk manusia “Kol 3:23). Marbonsir do poda on sian pamerengan ni si Paulus dihadirion (identitas) ni angka pangurupi ima ulaon na memeras keringat (kerja paksa). Ditingki ni turpuk on hansit do parngoluan ni pangurupi, dokdok ulaonna. Ndang dirajumi indukna pangurupi i jolma alai benda manang na barang do nasida dirajumi. Ndang adong parsaoran ni pangurupi tu indukna, bahkan dipatudus nasida tu pinahan. Molo dung matua jala marsahitsahit pangurupi i, mamintor diganti do ndang diparhaseang. Dipaberengbereng si Paulus do sitaonon i, hansit jala talpe tu hamatean. Alani ma dipaingot nasida asa bulus, unduk mangoloi indukna be. Dipangido sian nasida pangoloion alani Kristus, unang sipaulaula. Ai boi do pangoloion na bulus i manguba sikap ni induk i gabe denggan. Pangoloion ni anak somang tu indukna patuduhononna marhite kejujuran, haposan jala denggan mangula. Ndang holan pangurupi dijabu hahonaan ni turpuk on, dohot do tu sude parkarejo, Pegawai dipemerintahan sipil, Militer dohot swasta (Etos Kerja Orang Kristen). Dipodahon do nang tu angka induk asa unang mangasupi pangurupi dibagasna be, dikantor, disingkola, perusahaan dll. Mangasupi lapatanna pabiarbiarhon, mengintimidasi, menindas. Ingkon rajuman ni induk do pangurupi/anak buah/karyawan/murid dongganna manang keluargana. Ingkon dibagasan holong induk i mangangupi pangurupi i. ingkon sarihonon ni induk i parngoluan ni pangurupi i, unang dipogo upana, unang siida bohi manang mardingkan roha ni induk tu pangurupina. Songon holong ni roha ni Letna induk ni soldadu na mangelekelek Jesus pamalumhon naposona (Luk 7:10). Pangarimpuni na ingkon sude jolma mambahen peranan na denggan (natoras tu anakhon-anakhon tu natoras, induk tu anak somang-anak sonang tu induk, parhalado tu ruas- ruas tu parhalado, guru tu murid-murid tu guru, bos tu karyawan-karyawan tu pimpinan/bos, dihabatahon; namarhula marboru, na mardongan tu dll), asa gabe pasupasu tu na humaliang jala parngoluon siganup ari ni halak Kristen i do manait roha ni na so porsea i laho mangihuthon Kristus i. III. TAHANGOLUHON MA JAMITA ON JALA NGOLUNTA ON GABE JAMITA. AMEN. Jika seorang naka hidup dengan kecaman, ia belajar menyalahkan; bila dengan permusuhan, ia belajar kekerasan; bila dengan celaan, dia belajar menjadi pemalu. Tetapi bila anak hidup dengan dorongan semangat, ia belajar percaya diri, bila dengan pujian, ia belajar menghargai; bila dengan restu, ia belajar menyukai diri/sesama. Bila dengan dukungan semangat dan persahabatan, ia belajar mengasihi Dunia. Dorothy Law Nolte

Komentar

Postingan populer dari blog ini

drama Natal naposo

MUJIZAT